Lá mắc mật tươi - Nông sản Vũ Lâm
Lá mắc mật là lá gì?
Cây mắc mật vốn đã rất quen thuộc từ rất lâu đối với người dân Việt Nam. Đặc biệt là lá Mắc Mật, có thể làm gia vị cho các món quay, nước thịt rất đặc trưng, hợp và thơm ngon: như thịt bò, gà, vịt, lợn, trâu… Ngoài làm gia vị món ăn, mắc mật còn có nhiều công dụng khác như cải thiện đường tiêu hóa cũng, giảm đau, viêm khớp rất hiệu quả.
Đặc điểm cây Mắc Mật
- Tên gọi khác: Mác mật, Móc mật, Hồng bì núi, Củ khỉ, Dương tùng, Châm châu, Nhâm hôi
- Tên khoa học: Clausena indica Daizell (Oliv.)
- Thuộc họ cam (Rutaceae)Cây sinh trưởng thường ở độ cao 500m trở nên
Nhiệt độ thích hợp: 20-23 độ C.
Chiều cao trung bình: 5-8m.
Là cây ưa ánh sáng và chịu hạn tốt.
Từ “Mắc mật” là tiếng Tày-Nùng và có thể dịch thành “quả ngọt”.
Lá mắc mật là dạng lá kép lông chim có màu xanh đậm. Mặt trên có màu căng bóng còn mặt sau có lớp lông mỏng. Quả mọc thành từng chùm, giống quả hồng bì nhưng to hơn, đường kính 9-13mm, khi chín có màu trắng nhờ đến trắng trong và chứa 1-2 hạt. Mắc mật ra hoa tháng 4-5, quả chín vào tháng 7-8, quả còn non có màu xanh đậm, trên vỏ có túi tinh dầu, nhẵn bóng.
Cây trồng từ hạt 4-5 năm sau có quả; cây trồng từ cây ghép 2-3 năm cho quả, cây có tuổi thọ khoảng 40 năm. Cây trưởng thành bình quân cho năng suất 40-50kg/cây.
Cây có nguồn gốc từ các vùng núi phía bắc Việt Nam, Srilanka, Ấn Độ.
cây mắc mật
cây có tuổi thọ khoảng 40 năm
Công dụng của cây Mắc Mật
Quả mắc mật có rất nhiều Vitamin C, có vị hơi chua ngọt có thể ăn tươi hoặc dùng để nấu, kho trong một số món ăn.
Lá Mắc Mật đặc biệt có hàm lượng protein, sắt, mangan, can xi rất cao, chứa tinh dầu. Đó là những chất rất cần thiết cho Gan, giảm đau, lợi mật và kích thích tiêu hóa.
Rễ và lá thường được sấy khô và làm dược liệu trong đông y.
Hạt mắc mật còn được phơi khô, xay ra làm gia vị rất ngon.
Một số nơi, người dân bản địa còn dùng cây mác mật để làm thuốc chữa cảm sốt, phong thấp, lá nấu nước gội đầu làm sạch gầu.
Tinh dầu Mắc Mật có chủ yếu ở lá, vỏ quả, hạt, cuống lá, cuống quả. Nhiều nhất là vỏ quả (5,5%), sau đó đến lá (2,7%), hạt (1,5%)…
cây mác mật để làm thuốc chữa cảm sốt, phong thấp
cây mác mật để làm thuốc chữa cảm sốt, phong thấp
Cách trồng và chăm sóc cây Mắc Mật
Cây có thể được trồng bằng 2 phương pháp: Trồng bằng cây hoặc ghép cây.
Trồng bằng hạt
Phơi hạt 2-3 ngày ngoài nắng dịu, rồi ngâm hạt trong nước ấm vừa chừng 6-12 tiếng. Sau đó đem hạt vào bầu đất. Nhớ giữ bầu đất luôn ẩm và để nơi râm mát.
Khi cây được 3-4 cặp lá, có thể bón phân chuồng để kích thích sinh trưởng. Sau 1 năm, khi cây cao 15-20cm có thể đem trồng ngoài vườn.
Trồng bằng phương pháp ghép cây:
Ưu điểm: thời gian sinh trưởng nhanh hơn nhiều có với phương pháp trồng bằng hạt
Chú ý chọn cành ghép khỏe mạnh, không sâu bệnh, cành bánh tẻ khoảng 1-1,5cm có sức sinh trưởng tốt để ghép. Cành ghép có khoảng 4, 5 chồi non cắt vát hai bên đầu cành ghép vào cành ghép gốc. Sau 20 ngày đã bắt đầu đâm rễ ở phần ghép. Sau 6 tháng đã có thể đem ra vườn trồng.
Cách trồng
Ủ phân bón lót 1 tháng khử trùng
Đào một hố nhỏ (sâu hơn kích thước bầu đất chừng 2-3cm), gỡ nilon rồi cho bầu cây xuống hố, phủ đất lại. Chú ý đặt bầu cây nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương đến rễ cây.
Cắm cọc và chằng thân cây chắc chắn để tránh bị ảnh hưởng của gió mưa.
Tiến hành tưới nước, giữ ẩm thường xuyên cho đất.
Cách chăm sóc:
Khi rễ mới phát triển (sau khoảng 1 tháng). Ta tiến hành bón đạm theo chu kỳ 1 tháng/ lần.
Bón phân NPK 2 lần / năm với 2 năm đầu tiên cho cây phát triển tốt, mỗi lần chừng 0,5kg.
Sau mỗi năm bạn tiến hành tăng lượng phân bón thêm 10%.
Khi cây ra hoa, có quả bón 1 – 2kg NPK/cây, bón cách gốc 1 – 1,5m, bón bổ sung 0,2 – 0,3 kg vôi/ cây.
Thường xuyên làm cỏ quanh gốc cây giúp cây tận dụng được chất dinh dưỡng triệt để.
Chú ý cắt tỉa cành trong 2 năm đầu cho cây để cây có bộ khung cành khỏe mạnh sau này.
Cây chịu hạn tốt, tuy nhiên mùa khô cũng cần tưới nước thường xuyên để cây sinh trưởng và phát triển tốt.
Phòng trừ sâu bệnh cho cây:
Cây Mắc Mật có tinh dầu nên ít sâu bệnh. Tuy nhiên, để cây phát triển tốt thì cần kiểm tra theo dõi để phòng ngừa kịp thời sâu bệnh hại làm ảnh hưởng đến sức khỏe của cây nhất là thời kì thu hoạch quả.
Lá mắc mật có tác dụng gì?
- Lá móc mật tươi. khô làm tăng hương vị cho các món ăn đặc biệt là cá món nướng, quay như heo quay, gà quay, vịt quay….
- Quả móc mật có vị ngọt hơi chua có thể dùng để ăn tươi hoặc dùng để nấu một số món ăn. Đặc biệt là món quả móc mật ngâm với măng, ớt ăn với cơm thì không có gì tiệt hơn.
- Hạt móc mật được dùng để xay bột phục vụ nhu cầu chế biến của con người.
Trong y khoa móc mật có những tác dụng như:
- Lá móc mật: Có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp bảo vệ gan, lợi mật
- Tinh dầu lá móc mật: có tắc dụng giảm đau, bảo vệ gan
- Lá và rễ của cây mắc mật được sử dụng trong đông y để điều trị bệnh, tăng cường sức khỏe cho con người.
Cách sử dụng lá mắc mật tươi
Lá móc mật được dùng trong rất nhiều món ăn. Sau dây là một số món ăn từ lá móc mật.
Vịt Quay lá móc mật:
Vịt cỏ một con 1,5kg mổ moi, quả móc mật khô 10g, lá móc mật tươi, rửa sạch để ráo nước,bột quả hồi, bột vỏ quế, hành khô, gừng, tương khô hoặc chao. Vò lá móc mật dập sau đó cho vơ các nguyên liệu trộn đều với hạt nêm, mì chính, muối đường… Sau đó cho vào bụng con vịt và khâu lai và xiên cây nướng nhớ quét mỡ cho da vịt không cháy.
Chân giò lá móc mật:
Chân giò 1cái rút xương, Riềng củ tươi xay: 2 muỗng, sả củ băn nhỏ, Lá móc mật tươi. Hành khô phi, tiêu, gia vị. Sau đó trộn đều quơ cho vào bên trong chân giò và khâu lại rồi cho chân giò vào chảo dầu nóng chiên.
Nguồn:
https://cheesewerks.com/san-pham/la-mac-mat/
https://huongrung.net/san-pham/la-mac-mat/
Nông sản Vũ Lâm
Nông sản Vũ Lâm chuyên cung cấp các loại gia vị, thảo dược chất lượng cho các công ty, nhà mày sản xuất thực phẩm và dược phẩm trên toàn quốc.
Địa chỉ: 5/1 Đinh Thị Thi – F Hiệp Bình Phước – quận Thủ Đức – Tphcm
Số đt: 0909.652.109
Website:
https://cheesewerks.com
https://huongrung.net/
Map: https://g.page/r/CZ2Lif-u5mk6EAE
Email: vulam@nongsanvulam.com
